Girişimcilere Notlar

Aklıma gelen fakat tek başına da yazı olarak paylaşacak kadar uzun uzadıya bir konu olmayan şeyleri buraya yazayım istedim. Sürekli burayı güncelleyeceğim.

1. Google’da ne nasıl araştırılır öğrenin.
2. Girişimci olarak ulaşılabilir olun. (Girişiminizin sitesinde en azından Linkedin’iniz yazsın. Linkedin’e de en azından 48 saatte bir bakın. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ekosistemlerde biri size 48 saatte ulaşamıyorsa kendinizi sorgulayın)
3. Web sitesi yapmak zor geliyorsa text olarak bir cümle ile “Şu işi yapıyoruz, kontak epostamız da şu” diye bir cümle yazın. Uçan kaçan menüler vs. yapmanıza hiç gerek yok fakat hiç web siteniz olmadığında da sizi birilerinin bulması mucizelere kalıyor.
4. Sunumlarınızda, demolarınızda “Lorem ipsum” kullanmayın. Gerçek cümleler, gerçek isimler, gerçek senaryolar kullanın. Bunları yapmak size en fazla 2 saate mal olur ve buna fazlasıyla değer.
5. Pitch’lerinizde “Hiç reklam yapmadan X download aldık, X üye kazandık” cümlesini asla kullanmayın. (Paid kanalları ölçmediğiniz hissi uyandırır, o yüzden tam tersine tüm kanalları ölçtük, şu kanaldan çok verim aldık gibi cümleler kurun.)
6. Bulunduğunuz herhangi bir odada sizin sektörle ilgili en bilgili kişi siz olun.
7. Startups.watch, Crunchbase, Dealroom gibi platformlarda mutlaka olun, bilgilerinizi güncelleyin. Görünür olmak günümüzde çok önemli.
8. Fırsatları yakalamak için her yere iz bırakın. Bu bazen bir demo gününe katılmak olabilir, bazen bir müşterinizi mutlu etmek olabilir, bazen de bir toplantıda iyi bir izlenim bırakarak olabilir. O iz bir gün size fırsat yaratır.
9. Yatırımcınızun, müşterinizin web sitesinde 5 dakika zaman harcamadan ASLA görüşme yapmayın.
10. Yaptığınızı söyleyin, söylediğinizi yapın.
11. Gerçekci olun.
12. Toplantılara zamanında katılın. Gecikme ihtimaliniz varsa, online ise en az 15 dakika önce, offline ise en az 1 saat önceden haber verin.
13. Ürününüzle ilgili geri bildirim verenleri her zaman dinleyin. Kötü geri bildirim olabilir hatta saçma bile olabilir ama ürününüzün algısı karşı tarafın algısı kadardır, bunu unutmayın.
14. Yatırımcı size bir geri bildirimde bulunuyorsa bunu kişisel algılamayın.
15. Hiç esnek biri değilseniz, geri bildirime kapalıysanız, mizacınız sert ise ürününüz iyi olsa bile yatırımcı sizden vazgeçebilir. “Easygoing” olan her zaman bir adım önde olur, bunu unutmayın.
16. En iyi değerleme en opitimum değerlemedir, yüksek değerleme de düşük değerleme de her zaman kötüdür. Bunu bilerek girişiminizi değerleyin.
17. Dik kafalılıkla inatçılığı karıştırmayın. Dik kafalı “Aynı şeyleri tekrar tekrar yapıp farklı sonuçlar bekler”, inatçılar (fazlası değil tabi) ise iteratif olarak aynı vizyonda ufak binlerce değişiklik ile hedefine ulaşmaya çalışır.
18. Yaptığınız işe özen gösterin. Yazdığınız şeyleri en az 1 kez okuyun. Birimlere, tarihlere mutlaka dikkat edin. Örneğin geçen ay X kazandık diyip, X’in birimini (dolar mı TL mi ?) yazmamak oldukça özensiz hissi uyandırır.
19. Yatırım aramak işleriniz arasında öncelik olarak ilk 5'e girmiyorsa yatırımcı görüşmelerine başlamayın. Yatırım aramaya “Nice to have” gibi yaklaşmak sizi özensizliğe sürükleyecektir.
20. İşler iyi giderken siz, kötü giderken (yatırımcı, müşteri, mentor, danışman) karşı taraf haklıdır.
21. Yatırım turu sırasında farklı yatırımcılara farklı değerleme söylemeyin. Ekosistem küçük, herkes birbirine en fazla iki birim uzakta. O yüzden komik duruma düşersiniz.
22. Girişiminizin önümüzdeki 5 yıl içinde 100M TL ciroya ulaşabileceğini düşünmüyorsanız startup olmadığınızın farkına varın.
23. Girişiminizi anlatmaya “Şu yarışmalarda ilk üçe, şu yarışmalarda ilk beşe girdik, şu kuluçkalar kabul etti, şu hızlandırmalar kabul etti” diye asla başlamayın. “Beni ne doktorlar mühendisler beğendi…” algısı yaratacaktır. En büyük başarınız yarışmalarda derece yapmaksa yanlış yoldasınız demektir.
24. Her zaman tatlı dilli olun. Sert mizacın kimseye yaradığını görmedim.
25. İşler iyi giderken her yerde gözüküp, işler kötü giderken kafayı kuma gömmeyin. Samimi olmaya ve açık iletişime inanın.
26. Bilmediğiniz sektörde girişimci olmak her zaman 1–0 geriden başlamak demektir. Öne geçmek için 2 gol atmanız gerektiğini unutmayın. Bildiğiniz bir sektörde ise 1–0 önde başlarsınız.
27. Birisine yardım etmeden önce yardım isteyip istemediğini sorun.
28. İsviçre çakısı modeli olmayın. İsviçre çakısı bir sürü işi orta şeker yapan farklı fonksiyonlardan oluşur ama hiç bir fonksiyonu mükemmel değildir, sadece iş görür.
29. Ürününüz ve pazarlama ilişkisini şöyle düşünün. X000… X sizin ürününüzdür 0 ile 9 arasında değişir, 0 sayısı pazarlama ile doğru orantılıdır. Ürününüz kötüyse ne kadar pazarlama yaparsanız yapın 00000 = 0'dır. Ürününüz 9 ve pazarlamanız sıfır ise günün sonunda 9 ile yaşarsınız. Ürününüz 9 ve pazarlamanız süper ise 90000… şeklinde günü kapatırsınız.
30. Rakibinizin müşterilerine gidip rakibinizle ilgili yalan söylemeyin. Her zaman dürüst olun.

Devamı gelecek, sürekli güncellenecek