Futbol üzerine notlar

Futbol ekonomisi üzerine bir süredir kafa yoruyorum fakat bugün Mahfi Eğilmez’in futbol ile ilgili yazısını görünce biraz düşüncelerimi aktarayım istedim. Aslında Transfermarkt gibi sitelerin API’si olsa daha kapsamlı bir rapor bile yazabilirim ama şimdilik public kaynaklardan bulduklarım üzerine birkaç yorum yazayım.

Bazı istatistikler :

• İngiltere Premier Lig’de 2007'den beri transferlerde ödenen bonservis ücretleri her sene pound olarak ortalama %28 artmış.
• Futbolculara ödenen yıllık maaşlar Barselona’da pound olarak 2010 yılından beri her sene ortalama %20 , Real Madrid’de %11 artmış. (Barselona’da ortalama maaş 2018 itibariyle 13.8 milyon dolara ulaşmış)
• 2018 yılı baz alındığında Türkiye’de ortalama yıllık futbolcu maaşları 864 bin dolar, İngiltere’de 3.9 milyon dolar, İspanya’da 2.9 milyon dolar, İtalya’da 2 milyon dolar, Almanya’da 1.8 milyon dolar, Fransa’da 1.3 milyon dolar.
• Pound Türk lirasına göre 2010'dan beri her sene ortalama %24 artmış.

(Kaynaklar : Global Sports Salaries Survey 2010, 2018, Aaron Wallis Blog)

Enflasyon, kazanılan gelirler vs. hesaba katıldığında tabiki çok daha detaylı bir çalışma yapılabilir fakat şimdilik bu verilerle birkaç çıkarımda bulunayım.

Çıkarımlarım:

• Artık parası olanla olmayan arasındaki uçurum kapanamaz noktalara geldi ve dünya futbolu üçe ayrıldı. Zenginler kulübü, ortadakiler ve en alttakiler.
• Futbolcu bonservisleri ve maaşları ortakiler için bile artık katlanılamaz noktalara geldi.
• UEFA fahiş fiyat artışlarına engel olabilirdi fakat olmadı, bunun yerine gücünün yettiği takımlara finansal fair play dayattı. (PSG gibi takımlar hala bonservis gelir gider dengesinde değil)
• İyi ve genç bir oyuncuyu eğer zenginler kulübü takımlarından biri istemiyorsa ortakiler alabilir yoksa orta sınıfta oynama şansı yok. Yani orta sınıf hep orta sınıf olarak kalacak.

Çözüm Önerisi :

• Çözüm zenginler kulübü sınıfını yok edip herkesi ortadakiler segmentine almaktan geçiyor.
• UEFA bonservise de yıllık maaşa da üst limit getirmeli. Yani dünyadaki en pahalı oyuncunun bonservisi 20 milyon euro, maaş üst limiti de 4 milyon euro olabilir. (Bu sayede para için değil gerçekten oynamak istediği takımda oynamak için futbolcular daha rahat dolaşabilir)
• Altyapıya önem verilerek tabiki bir yerlere gelinebilir fakat Ajax gibi bir sene yüksek başarı gösterirsiniz, sonra zenginler kulübü sizi yağmalar. Sonra tekrar iyi bir jenerasyon yakalamak için beş altı yıl beklersiniz. O yüzden altyapı yatırımı gerekli fakat yukarıda bahsettiğim uçurumu yok etmek için çözüm değil.

Foto